Je VO2 Max zegt meer over je gezondheid dan je BMI

• Nieuw onderzoek toont aan dat je conditie belangrijker is dan je lichaamsgewicht als het gaat om hartgezondheid en sterfterisico.
• Uit een meta-analyse blijkt dat een hogere cardiorespiratoire fitheid aanzienlijke gezondheidsvoordelen biedt, ongeacht in welke BMI-categorie iemand valt.

Hoewel de body mass index (BMI) regelmatig bekritiseerd wordt als gebrekkige maatstaf voor iemands algehele gezondheid, blijft het een populair hulpmiddel bij zorgverleners en individuen als snelle manier om gezondheidsrisico’s in te schatten. Maar een nieuwe meta-analyse geeft opnieuw reden om die ‘snelle route’ in twijfel te trekken.

Het onderzoek, gepubliceerd in het British Journal of Sports Medicine, analyseerde 20 studies waarin de cardiorespiratoire fitheid werd vergeleken met BMI bij bijna 400.000 volwassenen. Daarbij werd gekeken naar de invloed van beide factoren op hart- en vaatziekten en het algehele sterfterisico.

Cardiorespiratoire fitheid wordt gedefinieerd als het vermogen van je hart- en longsysteem om zuurstof aan de spieren te leveren tijdens inspanning — en hoe hoger die capaciteit, hoe fitter je bent. VO2 max is hierbij dé graadmeter voor je conditie. Uit eerder onderzoek blijkt al dat deze waarde een belangrijke rol speelt in zowel lichamelijke als mentale gezondheid, en dat over de volledige levensloop.

BMI zal niet verdwijnen

In de nieuwe meta-analyse vonden onderzoekers dat mensen met een hogere cardiorespiratoire fitheid duidelijk beter beschermd waren tegen hart- en vaatziekten en andere doodsoorzaken, ongeacht hun BMI. Sterker nog: mensen die volgens de BMI-categorie als ‘obees’ werden geclassificeerd, maar fit waren, hadden een veel lager sterfterisico dan mensen met een ‘gezond’ gewicht die níet fit waren.

Hoewel de BMI voorlopig waarschijnlijk niet zal verdwijnen, stelt Angadi dat het in een ideale wereld veel zinvoller zou zijn om iemands inspanningscapaciteit als maatstaf voor gezondheidsrisico’s te gebruiken. Volgens hem zou die zelfs als een soort “vitale functie” moeten worden beschouwd, net als bloeddruk, hartslag en lichaamstemperatuur.

Helaas is cardiorespiratoire fitheid niet zo eenvoudig te meten, omdat dit een inspanningstest vereist waarbij VO2 max wordt bepaald — of op z’n minst een klassieke fietsergometrietest of loopbandtest waarmee een schatting kan worden gemaakt.

Algoritmes niet nauwkeurig

Je smartwatch geeft je waarschijnlijk ook een schatting van je VO2 max. Maar volgens Angadi is het probleem met zulke apparaten dat de algoritmes de VO2 max vaak overschatten bij mensen die minder fit zijn, en onderschatten bij fitte mensen. Dat komt doordat deze metingen niet zijn gebaseerd op gasuitwisseling, maar vooral op hartslaggegevens. Je horloge kan dus geen klinisch nauwkeurig beeld geven van je conditie of toekomstige gezondheidsrisico’s voorspellen.

Toch geldt: als je een sporthorloge gebruikt, je trainingen bijhoudt en regelmatig hardloopt, dan ben je waarschijnlijk goed bezig om je hart gezond te houden en chronische ziektes te voorkomen. Bovendien kan simpelweg meer bewustzijn over het belang van fitheid boven lichaamsgewicht al winst opleveren voor de algemene gezondheid van de bevolking, aldus Angadi.

Wat kun je dan doen om je cardiorespiratoire fitheid te verbeteren? Dat is lastig eenduidig te zeggen, omdat de normen verschillen per leeftijd en geslacht, legt Angadi uit. Maar de richtlijnen van het American College of Sports Medicine bieden een goed vertrekpunt: 150 minuten matig intensieve aerobe training per week, of 75 minuten intensieve training. Bekijk ook onze tips om je VO2 max te verhogen.

“Zoals altijd is het verstandig om eerst met je huisarts te overleggen voordat je begint met een trainingsprogramma — zeker als je een voorgeschiedenis hebt van chronische aandoeningen,” voegt hij eraan toe.

Volg je Runner's World al op Instagram, TikTok, Strava en Facebook?