Word je langzamer als je ouder wordt? Ja. Maar minder dan je denkt.

Je kent het misschien wel: waar je vroeger nog moeiteloos een persoonlijk record liep, voelt vooral die laatste kilometer nu eerder als kapot gaan. Je traint veel, eet bewust en volgt trouw je schema, maar die toptijden blijven uit. Maar geen zorgen, ook als je de veertig, vijftig of zelfs zestig bent gepasseerd, kun je nog steeds op hoog niveau presteren. Misschien is je absolute snelheid iets gedaald, maar relatief gezien kun je zelfs sterker worden dan ooit. Ouder worden betekent niet dat je afscheid hoeft te nemen van ambities.

Het goede nieuws: onderzoek suggereert dat je conditie minder snel achteruit holt dan je denkt. Hoe zit dat? 'Ook als hardlopers ouder worden, willen ze toch hun tijden verbeteren', zegt Ray Fair van de Yale Universiteit. Fair onderzoekt de prestatieontwikkeling van hardlopers. 'Vaak raken ze ontmoedigd en somber als ze, ondanks hun trainingsarbeid, langzamer worden. Maar ook al zijn ze langer onderweg, relatief gezien kan het niveau toch hoger zijn dan in hun jonge jaren. Het heeft dus wel degelijk zin om te blijven trainen.'

Je bent nooit te oud om beter te worden

‘Ook als hardlopers ouder worden, willen ze hun tijden blijven verbeteren,’ zegt Fair, die jarenlang de prestaties van atleten analyseerde. ‘Toch raken ze vaak ontmoedigd als ze ondanks alle trainingsarbeid trager worden. Maar het punt is: relatief gezien kunnen ze zelfs beter presteren dan vroeger. Het heeft dus echt zin om te blijven trainen.’

De effecten van veroudering

Eerder publiceerde de onderzoeksgroep van Fair de resultaten van een studie over de effecten van veroudering op wedstrijdresultaten. Ze wilden weten in welke mate tijden teruglopen als de leeftijd toeneemt. Hiervoor brachten ze de prestatieontwikkeling in kaart van 200 mannen van 40 tot 95 jaar op de 5 en 10 kilometer en de halve en hele marathon. Daarnaast bestudeerden ze wereldrecords op die afstanden in verschillende leeftijdscategorieën.

Ze stopten alle cijfers in een wiskundige formule en dat resulteerde in een oplopende grafiek: naarmate lopers ouder worden, hebben ze meer tijd nodig om de finish te bereiken. Toch was die lijn op een aantal punten anders dan je zou verwachten.

Tot je 40e is er nauwelijks verval

Als je nog geen 40 bent, hoef je je nergens druk om te maken. Fair zag geen noemenswaardige achteruitgang in tijden tot het 35e levensjaar. En tussen 35 en 40 vertraagden lopers niet meer dan één procent over de periode van vijf jaar. Zo goed als niets dus. 'Als je doortraint en blessurevrij blijft, zal je snelheid niet afnemen voordat je 35 bent', zei Fair. 'Tot 40 zie je slechts een minimale afname.' Deze zes blessures zorgen er bijvoorbeeld voor dat je even moet stoppen.

Wat gebeurt er na je veertigste?

Na je 40e begint het verval dan toch echt. Maar dat gaat lang niet zo snel als je misschien denkt.Uit de studie bleek dat hardlopers vanaf hun 40^e tot de leeftijd van 70 jaar ieder jaar ongeveer 1 procent trager werden. Daarna gaat de afname sneller, met ongeveer 1,5 procent per jaar. Vanaf een leeftijd van 90 jaar gaat het weer wat sneller, de achteruitgang is dan jaarlijks 2 tot 3 procent. 'Op 90-jarige leeftijd zijn lopers ongeveer half zo snel als ze in hun topjaren waren', stelt Fair.

De beste zijn op elke leeftijd die we bereiken

De vertragende effecten van veroudering kunnen we niet stoppen, laat staan omkeren. Maar we kunnen wel proberen de beste te zijn op elke leeftijd die we bereiken. 'Van al het onderzoek dat ik heb gedaan, is dit het meest dankbare. Het maakt hardlopers die zich zorgen maken over de veroudering, gelukkiger en optimistischer over de toekomst', zei Fair. 'We moeten niet denken dat we na ons zestigste levensjaar snel in fitheid terugvallen. Het gaat echt niet zo snel bergafwaarts als we altijd dachten.'

Volg je Runner's World al op Instagram, TikTok, Strava en Facebook?