Flauwvallen na hardlopen in hitte: dit moet je weten

Misschien is het je ooit overkomen: je hebt een rondje gelopen op een warme zomerdag, je voelt je voldaan, maar plotseling begint de wereld om je heen te tollen. Je voelt je licht in je hoofd, krijgt het koud of juist klam, en voor je het weet zit je op de grond — of erger nog: lig je even buiten westen. Flauwvallen na hardlopen komt vaker voor dan je denkt. Wat veel mensen niet weten, is dat het drinken van ijskoud water na een training juist kan bijdragen aan dat gevoel van flauwte.

Waarom val je flauw na het hardlopen?

Tijdens het hardlopen werkt je lichaam hard om bloed naar de spieren en huid te sturen, onder andere om je temperatuur te reguleren via zweten. Als je stopt met lopen, daalt je hartslag snel, maar je bloedvaten blijven nog even wijd openstaan. Hierdoor kan het bloed in je benen blijven poolen, waardoor je hersenen tijdelijk te weinig zuurstof krijgen — met flauwvallen als gevolg.

Ook uitdroging speelt vaak een rol. Als je veel zweet en te weinig drinkt, daalt je bloedvolume. Minder bloedvolume betekent dat je hart harder moet werken om genoeg bloed (en dus zuurstof) rond te pompen. Dat maakt je lichaam kwetsbaarder voor een bloeddrukval als je plots stopt met bewegen. Dit verklaart waarom flauwvallen na inspanning of zelfs flauwvallen tijdens het sporten vaker voorkomt bij warm weer.

Kortom: de oorzaak van flauwvallen is vaak een combinatie van vermoeidheid, temperatuurregulatie en tijdelijke doorbloedingsproblemen.

Hoe herken je dat je bijna flauwvalt?

Er zijn signalen die je kunt leren herkennen. Let op als je:

• Sterretjes ziet tijdens het sporten
• Een plotselinge duizeligheid ervaart
• Klam gaat zweten, ondanks dat je al klaar bent met sporten
• Tunnelzicht krijgt of wazig gaat zien
• Misselijk wordt of het gevoel krijgt dat je ‘wegzakt’

Als je een van deze symptomen merkt bij jezelf, ga dan meteen even zitten op een muurtje. Of liggen in het gras als dat mogelijk is, liefst met je benen iets omhoog. Zo voorkom je dat je daadwerkelijk uit het niets flauwvalt.

Waarom is de warmte zo gevaarlijk?

Warm weer vormt een extra belasting voor je lichaam. Je verliest meer vocht via zweten, je hart moet harder werken om je lichaam koel te houden, en je bloeddruk kan sneller dalen. In extreme gevallen kan dit leiden tot een hitteberoerte — een medische noodsituatie waarbij je lichaamstemperatuur gevaarlijk hoog oploopt.

Symptomen van een hitteberoerte zijn verwardheid, snel of onregelmatig hartritme, flauwvallen of bewusteloos raken en een huid die heet aanvoelt maar niet meer zweet. Het is dus niet alleen vervelend, maar kan ook een waarschuwing zijn van je lichaam dat er iets ernstig misgaat.

De risico’s van ijskoud water na inspanning

Na een warme run lijkt er niets lekkerder dan een glas ijskoud water. Toch is dat niet altijd de beste keuze. Koud water drinken na inspanning kan bij sommige mensen juist tot klachten leiden — zoals misselijkheid, maagkrampen of zelfs een reflexmatige bloeddrukdaling. In zeldzame gevallen kan het zelfs leiden tot flauwvallen. Dat komt doordat je lichaam na inspanning nog in ‘warme stand’ staat. Door in één keer veel koud water binnen te krijgen, kan je lichaam schrikken. Letterlijk.

Wat doet ijskoud water met je lichaam?

Wanneer je een warm lichaam ineens confronteert met iets heel kouds, zoals ijswater, kan er een reflex optreden waarbij je bloedvaten ineens vernauwen. Dat verstoort tijdelijk je bloeddruk en kan een signaal geven aan je hersenen dat ‘er iets mis is’. In extreme gevallen kan dit leiden tot duizeligheid of flauwvallen.

Hoewel het drinken van koud water niet per se slecht is, is het bij grote dorst en oververhitting verstandiger om het koel, maar niet ijskoud, te houden.

Wat is dan wél verstandig om te drinken of doen?

• Drink water op kamertemperatuur
• Neem kleine slokjes
• Zoek de schaduw op
• Koel jezelf met natte doeken
• Ga liggen met je benen omhoog
• Neem de tijd om te herstellen
• Voorkom overhaast douchen of omkleden

Wanneer is flauwvallen een medisch noodgeval?

In veel gevallen is flauwvallen onschuldig, maar niet altijd. Als je regelmatig flauwvalt of als het gepaard gaat met andere klachten zoals hartkloppingen, pijn op de borst of verwardheid, dan moet je wél naar een arts. Zeker bij oudere mensen of mensen in de overgang kunnen er onderliggende oorzaken meespelen, zoals hartproblemen of hormonale disbalans.

Flauwvallen door pijn, extreme vermoeidheid of uitdroging komt voor, maar het is belangrijk om het verschil te herkennen tussen een eenmalige flauwte en een signaal van een onderliggende aandoening.

Verschil tussen flauwvallen en bewusteloos raken

Flauwvallen is meestal kort: je bent even weg, maar komt snel weer bij. Bij bewusteloosheid duurt het langer, reageer je niet op prikkels, en kan er sprake zijn van een medische noodsituatie. Denk aan een hartstilstand, epileptische aanval of ernstige uitputting. Kort door de bocht: flauwvallen is vaak onschuldig, bewusteloos raken meestal niet.

Mogelijke medische oorzaken

Val je vaker flauw of gebeurt het onverwacht? Dan kunnen er onderliggende medische oorzaken zijn, zoals bijvoorbeeld:

• Hartritmestoornissen
• Lage bloeddruk
• Hormonale schommelingen (overgang)
• Neurologische triggers (epilepsie)
• Bloedarmoede of ijzertekort

Heb je twijfels of herken je jezelf in deze klachten? Overleg dan altijd met een arts.

Volg je Runner's World al op Instagram, TikTok, Strava en Facebook?