Is teveel sporten slecht voor je hart?

We weten: bewegen is goed voor de gezondheid van het hart. Kan er sprake zijn van een te veel aan beweging? Is er een bovengrens? Tijdens de recente conferentie van de American Heart Association werden de resultaten van een onderzoek gepresenteerd. Lees de voor- en nadelen van teveel sporten hier.

Het onderzoek

De onderzoekers betrokken 2154 atleten in hun analyses. Ze kozen mannen en vrouwen; hun gemiddelde leeftijd was 52 jaar. Allen waren vrij van hart- en vaatziekten. Ze werden op basis van hun gemiddelde weekactiviteit verdeeld in twee groepen. Daarbij werd het activiteitenniveau uitgedrukt in METs. MET staat voor ‘metabool equivalent’ en is een manier om energieverbruik tijdens activiteit in kaart te brengen. Bijvoorbeeld, 1.000 MET-minuten per week komt ongeveer overeen met 15 kilometer hardlopen met een snelheid van pakweg 6:15 per kilometer. De eerste groep (gemiddeld actief) bevatte de personen die een totaalscore van 3.000 tot 10.000 MET-minuten per week behaalden. De personen in de tweede groep (hoog actief) kwamen wekelijks boven de 10.000 MET-minuten.

Verhoogde hoeveelheid calcium

Beide groepen werden gedurende tien jaar gevolgd. Aan het eind van die periode vonden de onderzoekers geen verschil in het risico op hart- en vaatziekten. Wel vonden ze in beide groepen een verhoogde hoeveelheid calcium in de kransslagaders van het hart. Verhoogd calcium in je bloedvaten is slecht, omdat het plaque kan veroorzaken, een opeenhoping van kalk in een bloedvat. Dit zou de kans op een hartaanval of een beroerte verhogen, volgens het American College of Cardiology.

Vervolgstudie

Het onderzoek werd uitgevoerd door wetenschappers van het Cooper Institute in Dallas. Cardioloog Benjamin Levine, verbonden aan de University of Texas, was een van de medewerkers. Hij vertelde onlangs aan Runner’s World dat de studie in feite een vervolgstudie is. Kortgeleden immers werden de resultaten van een ander onderzoek naar het verband tussen fysieke activiteit en verhoogde calciumniveaus gepresenteerd. In die studie werden liefst 22.000 gezonde mannen gedurende een periode van 15 jaar gevolgd. De deelnemers varieerden in leeftijd tussen 40 en 80 jaar. De meesten waren hardlopers; maar er waren ook beoefenaars van andere sporten zoals fietsen, roeien en zwemmen vertegenwoordigd.

Verhoogde calciumwaarden komt vaker voor bij mensen met hogere activiteitsniveaus

Levine legde uit dat in die omvangrijke studie de onderzoekers ontdekten dat verhoogde calciumwaarden in de slagaders vaker voorkomen bij mensen met hogere activiteitsniveaus. Het was echter niet zodanig verhoogd dat er sprake was van een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen. Aan het einde van de 15-jarige onderzoeksperiode vertoonden de deelnemers met de hogere calciumwaarden geen verhoogd risico op sterfte in vergelijking met degenen met ongewijzigde calciumniveaus, zei Levine.

Regelmatig sporten geen probleem voor gezondheid hart

De aanwezigheid van meer calcium in de kransslagaders wordt vaak gebruikt om atherosclerose (ook wel aderverkalking) te diagnosticeren. Daarbij treedt een verharding of verdikking op in de slagaders, waardoor de bloedtoevoer naar je organen en weefsels beperkt kan worden. Om die reden maken degenen die veel sporten zich daarover soms zorgen, merkte Levine. Die zorg is echter niet terecht, vervolgde hij, want beide studies suggereren dat regelmatige lichaamsbeweging - zelfs als het vele uren betreft - geen probleem hoeft te zijn voor degenen die de gezondheid van hun hart willen beschermen.

Dat komt omdat er meer zaken veranderen onder invloed van omvangrijke fysieke activiteit. Levine wijst erop dat niet alleen de calciumwaarden toenemen. Er is tevens een verhoging te zien van de parathyroïde hormoonspiegels. Die beïnvloeden de manier waarop het calcium in de bloedsomloop wordt afgezet.

Door sporten worden je kransslagaders soepeler

‘Houd er bovendien rekening mee dat de beweging van sportende mensen voordelen biedt voor de kransslagaders, die soepeler worden’, licht hij toe. ‘Het risico op aritmie (een onregelmatige hartslag) neemt daardoor af en het vermogen van de slagaders en bloedvaten om te verwijden verbetert. Dit alles leidt tot een efficiëntere hartfunctie en dat kan de verhoogde calciumwaarden in de kransslagaders als het ware compenseren.’

Conclusie: het onderzoek suggereert dat er geen bovengrens bestaat. Degenen die elke dag urenlang trainen vertonen zelfs geen verhoogd risico op hartproblemen.

Zitten hartproblemen in de familie?

Er is wel een bijsluiter. Als iemand van je familie in het verleden een hartziekte heeft gehad, of je hebt zelf ervaring met hartproblemen, neem dan altijd contact op met je arts voordat je begint met trainen, of je trainingsvolume op wilt krikken. Doen zich niet bij jou, noch bij je familie, dit soort zaken voor, dan kun je met een gerust hart genieten van die lange trainingen zonder je zorgen te hoeven maken over je gezondheid.

Vertaling: Rob Veer