Dit zijn de nieuwste voedingstrends

Afval

In Nederland belandt jaarlijks zo’n zevenhonderd miljoen kilo aan etensresten in de kliko. Voeg daar de grofweg zestig liter per persoon aan warme en koude dranken toe die jaarlijks door de gootsteen worden gespoeld, en je kunt concluderen dat het wel een tandje minder kan qua verspilling. Reden voor het Voedingscentrum en de Universiteit Wageningen om de campagne Hoe verspillingsvrij ben jij? te lanceren. Op haar website geeft het Voedingscentrum zeven tips om voedselverspilling terug te brengen. Daarnaast is er het zogenoemde ‘leaf-to-root’-principe, waarbij je de hele plant gebruikt in plaats van slechts een deel. Zo doet de steel van de broccoli het ook prima in je stoofschotel en zijn de bladeren van de bietenplant (snijbiet) een gezonde toevoeging aan je salade.

Bewaren

Tupperware heeft lange tijd een nogal stoffig imago gehad, maar in tijden van duurzaamheid en anti-verspilling komen deze robuuste plastic bakken prima van pas. Zeker met gezondheidstrend nummer 1, Meal-prep, in het achterhoofd. De achterliggende gedachte: wie zelf zijn groenten kweekt of koopt en bereidt, weet precies wat er op z’n bord belandt en welke voedingswaarden het heeft. Check op social media #mealprep.

Cold brew

Koude koffie van gemalen bonen die 12 tot 14 uur in koud water hebben liggen weken en daarna gefilterd en geëxtraheerd werd, is al langer in trek. Maar deze variant is pas echt nieuw: als je er koolzuur aan toevoegt, krijg je nitro-brew, een heerlijk crème-achtig drankje dat lijkt op ijskoffie. En dat alles zonder melk en calorieën.

Dieet

De term alleen al bezorgt menigeen zweetpareltjes, maar het uit het Oud-Grieks stammende woord betekent niets meer dan ‘levenswijze’. Keto, Paleo of glutenvrij: het staat allemaal voor een voedingspatroon. Bij het volgen van een dieet, vooral die waarbij hele voedselcategorieën worden uitgesloten, is het belangrijk om erop te letten dat je alle essentiële voedingsstoffen binnenkrijgt. En met diëten geldt hetzelfde als met drank: met mate.

Emoji’s

Sommige trends breiden zich razendsnel uit. Herinner je je nog de eerste emoticons? Vooral veel gezichtjes en fastfood-symbolen voor het eten. Maar de hamburgers en pizzapunten hebben gezelschap gekregen en broccoli, avocado en aanverwanten zijn inmiddels in de meerderheid.

Foodporn

Hoewel je tafelgenoten het misschien irritant vinden, het fotograferen van je eten betaalt zich uit in likes op Instagram. Daarnaast is er ook een gezond aspect: niet alleen social media maar ook je stofwisseling is dol op kleurrijke plaatjes. Hoe bonter je maaltijd, hoe meer gezonde voedingsstoffen de maaltijd bevat. Vanuit dit oogpunt is het ook goed om regelmatig je ingrediënten en gerechten af te wisselen.

Gistdrank

Gefermenteerde dranken als kombucha, most en zuurkoolsap bevatten veel probiotica; goede bacteriën die gunstig zijn voor onze spijsvertering. Daarnaast remmen ze ontstekingen af en schijnen ze zelfs te helpen bij het afvallen. Ten slotte heeft het bij het fermentatieproces ontstane azijnzuur een antibacterieel effect en zorgen plantaardige stoffen voor een verminderd risico op kanker.

Heemverbindingen

Onmogelijk? De veganistische Impossible Burger uit de supermarkt kan zelfs ‘bloeden’. Verantwoordelijk voor de rode kleur is het zogenoemde heem of haem, een eiwitverbinding die uit planten wordt getrokken. De eiwitrijke burger schijnt in vergelijking met een ‘vleesburger’ maar voor een achtste van de uitstoot van Co2 te zorgen.

Ingewanden

Velen vergeten dat een dier meer vlees heeft dan alleen die prime-cut entrecote. Het is goed om te weten dat het eten van orgaanvlees duurzaam en milieureddend is. Ben jij niet zo’n liefhebber van lever of niertjes? Bedenk dan dat je ze niet puur hoeft te eten, je kunt ze ook verwerken in bijvoorbeeld een ragout, paté of goulash. Orgaanvlees levert niet alleen een krachtig aroma aan je gerecht, het bevat ook veel vitaminen.

Jackfruit

Grote vruchten als jackfruit of graviola geven het woord vruchtvlees een geheel nieuwe betekenis. Hun draderige structuur lijkt een beetje op pulled pork en met de juiste kruiden en specerijen kun je er elke kant mee op. Let op: deskundigen waarschuwen dat jackfruit geen volwaardige vleesvervanger is.

Kiemen

Iedereen weet dat peulvruchten, granen, noten en zaden gezond zijn. Maar wist je ook dat de kiemen ervan een veelvoud aan essentiële voedingsstoffen bevatten? De zaailing bundelt alle kracht die later met behulp van wat water en zon uitgroeit tot een volwassen plant. Kiemen zijn heel makkelijk te realiseren: laat wat zaden van alfalfa, broccoli, lijnzaad, quinoa, zonnebloemen of linzen twee tot twaalf uur weken in een laagje water en zet ze vervolgens een tot zes dagen in de vensterbank, afhankelijk van de soort.

Lectine

Peulvruchten en granen bevatten onverteerbare eiwitten. Die binden zich in je darmen aan koolhydraten die daarop ook onverteerbaar raken. Reden waarom fans van het paleo-dieet ze graag uit hun voeding schrappen. Daarnaast kunnen lectinen zich aan lichaamscellen binden en daarmee ongewenste reacties triggeren. Een geruststelling: bij het koken wordt de werking van lectinen bijna geheel uitgeschakeld. Zo hoef je de eerdergenoemde peulvruchten en granen niet te missen.

Meso-voedingsstoffen

Meso betekent midden. Met andere woorden: het gaat hier om alle voedingsstoffen die niet macro (vetten, eiwitten, koolhydraten) of micro (vitaminen en mineralen) zijn. Het zijn bioactieve substanties die er ergens tussenin hangen, zoals curcumine in kurkuma. Deze meso-voedingsstof zou ontstekingsremmend zijn, maag- en darmproblemen voorkomen en beschermen tegen alzheimer en kanker.

Nieuwe eettijden

Wie vet wil verliezen moet zijn eetpatroon veranderen. Maar het draait niet alleen om het simpelweg verzetten van de klok: nog beter is het om je gebruikelijke drie maaltijden per dag op te delen in meerdere kleine hapjes. Geef je dus over aan ‘snackification’.

Omega-3 uit algen

De omega-3-vetzuren in vis halen de vissen op hun beurt weer uit algen. Dus waarom al die omslachtigheid en naast die ‘gezonde’ vis ook nog eens microplastics en zware metalen consumeren? Microalgen zijn relatief eenvoudig te kweken en de minerale olie die eruit geperst wordt is nu al in de reformwinkel verkrijgbaar.

Pseudogranen

Quinoa was de voorloper, dus die krijgt een eigen hoofdstuk, maar er zijn nog vele andere zogenoemde pseudogranen die nog wel wat promotie verdienen. Denk aan varianten als teff, amarant en canihua. Ze zijn niet alleen glutenvrij, maar leveren ook nog eens meer eiwitten en microvoedingsstoffen dan onze inheemse granen als tarwe en haver. Daarnaast raak je er snel verzadigd van en hebben ze ontstekingsremmende kwaliteiten. Misschien een idee om eens een ander ontbijtgraan door je pap te roeren.

Quinoa

Tja, wat is er nog niet over gezegd? Hoewel de paleo-aanhangers het gebruik van dit superfood en zijn varianten afraden (zie ook Lectine), is er een veelvoud aan voedingsdeskundigen die de positieve effecten van quinoa onderschrijven. De Inca’s wisten het al: hun ‘moeder van alle granen’ is niet alleen supervezelrijk en voedzaam, het bevat ook veel vitaminen en mineralen, waaronder mangaan (maar liefst 58% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid), koper (15%) en magnesium (30%). Bovendien is quinoa, net als de andere pseudogranen’ glutenvrij. Last but not least: quinoa bevat ook flavonoïden (plantaardige antioxidanten), zoals quercetine en kaempferol. Deze stofjes wordt een heel scala aan gezondheidsbevorderende effecten toegeschreven. Zo zouden ze ontstekingsremmend zijn, maar ook virus- en kankerremmend, en zelfs depressies kunnen voorkomen.

Resistent zetmeel

Aardappels zijn perfecte levensmiddelen voor sporters, want een goede bron van duurzame brandstof, bloeddrukverlagend kalium en vitamine B6. Ook als je wilt afvallen, moet je je toevlucht nemen tot aardappels: als ze na het koken zijn afgekoeld, veranderd een deel ervan in resistent zetmeel. Die verhoudt zich tot het lichaam als een ballaststof die niet verteerd kan worden en dus geen calorieën levert. Bovendien is zij heel gezond voor de darmflora.

Sprinkhanen

Vergeleken met runderen gebruiken insecten slechts acht procent van het aardoppervlak; ze verbruiken minder dan twee procent van al het water, stoten minder dan 1 procent van alle broeikasgassen uit en hebben veel minder voer nodig. En toch leveren ze veel meer en hoogwaardiger eiwitten die alle 9 essentiële aminozuren bevatten. Dus probeer eens een gefrituurde sprinkhaan! Of neem je toevlucht tot een insecteneiwitreep, zodat je niet op crispy vleugeltjes of botjes hoeft te kauwen. Onze tip: jiminis.nl (12 repen, ongeveer €25,-).

Transparantie

De afgelopen jaren is de markt voor levensmiddelen overspoeld met keurmerken die een zogenaamde gezonde of duurzame keuze moeten garanderen. Sommige van deze keurmerken bleken gebakken lucht te bevatten. Reden voor het Voedingscentrum om samen met een aantal partners een analyse uit te voeren en een ‘duurzaamheid top-10’ samen te stellen. Meer info op de site van het Voedingscentrum.

Uit de handel?

Een tijdje terug werden we opgeschrikt door het nieuws dat een groot deel van de gekweekte groenten de schappen van de supermarkt niet haalt, omdat er een vlekje op zit of omdat het kromgegroeid is. Daarom is Albert Heijn gestart met de misleidende productgroep ‘Buitenbeentjes’, want weggooien was immers zonde. Na een aflevering van de tv-serie ‘Keuringsdienst van Waarde’ bleek echter dat kwekers bijna niets weggooien. Ze krijgen alleen een veel lagere prijs voor niet-perfecte exemplaren…

Veganistisch

Rond een miljard mensen op aarde is vegetariër of veganist. In Nederland groeit de beweging explosief met rond de 850.00 vegetariërs en ruim 120.000 veganisten. Inmiddels neemt ook het aanbod in de winkels voor deze consumenten gestaag toe, en dat is positief. Een onderzoek aan de universiteit van Oxford wijst uit dat een veganistisch voedingspatroon de globale emissie van broeikasgassen in de komende drie decennia met zo’n 70 procent kan terugdringen. Wil je je geweten laten spreken, maar niet te fanatiek? Begin dan met een of twee dagen per week het vlees links te laten liggen.

Wecycling

Plastic en wegwerpproducten worden steeds kritischer benaderd, en terecht. Immers, als we zo doorgaan verdrinken we binnenkort in het afval. Daarom wordt steeds meer ingezet op het hergebruik van verpakkingen en probeert Sire ons aan te zetten tot duurzamer consumentengedrag, met de actuele campagne ‘Waardeer het, repareer het’.

Xanthaan

Goed nieuws voor coeliakiepatiënten: dankzij deze natuurlijke polysacharide heb je geen gluten meer nodig om brooddeeg te maken. Maar omdat gluten eiwitten zijn, en xanthaan slechts een ballaststof, moet je het alleen gebruiken als je daadwerkelijk allergisch bent voor gluten. Anders krijg je niet voldoende eiwitten binnen.

Yam

Nooit van gehoord? Dan wordt het tijd om een keer deze wortelknol te proberen, want hij levert veel essentiële voedingsstoffen. In Afrika, vooral Nigeria, is de yamswortel een dagelijks gebruikt levensmiddel, vergelijkbaar met de aardappel. Je kunt deze veelzijdige wortelknol op talloze manieren bereiden; je kunt hem bakken of frituren, er puree van maken en in Indonesië gebruiken ze het zelfs als basis voor een exotisch toetje. De yam kent vele geneeskrachtige effecten. Zo zou het ontstekingsremmend zijn en helpt het tegen prikkelbare darmen.

Zoats

Het Engelse begrip zoat is een samenvoeging van zucchini (courgette) en oats (havermout), want het gaat hier om havermoutpap met courgette. Het enige dat je hoeft te doen is een halve courgette in een pannetje te raspen, er 40 gram havervlokken bij te gooien, er wat havermelk bij te gieten en dit kort te verhitten. Roer er voor de smaak wat kaneel, pindakaas en bessen doorheen. Je pap wordt smeuïg en caloriearm en het aanwezige luteïne beschermt je huid en bevordert je herstel.

Dit artikel komt uit Runner's World december 2019. Wil je meer van dit soort verhalen lezen? Neem dan een abonnement op Runner's World.