Kees de Jager (100) overleden

Sterrenkundige & gepassioneerd hardloopliefhebber Kees de Jager (1921-2021) is overleden. Tien jaar geleden reisden redacteur Peter Klooster en fotograaf Bastiaan Heus naar Texel af voor een prachtige reportage over De Jager. De internationaal geroemde sterrenkundige – en bedenker van het Nederlandse woord ‘oerknal’ – was toen 90 jaar oud en trok nog drie keer per week de loopschoenen aan voor een duurloop over ‘zijn’ Waddeneiland. Het verhaal stond in november 2012 in Runner’s World:

‘Van mijn 5^etot mijn 18^e woonde ik op het eiland Celebes. Ons gezin was daar in 1926 heen geëmigreerd, omdat mijn vader, die schoolmeester op Texel was, meer van de wereld wilde zien. Nederlands-Indië sprak tot zijn verbeelding. Hij solliciteerde en werd aangenomen op een school in Menado, de hoofstad van Celebes.’

‘Toen ik twaalf jaar oud was, werd ik lid van Uitspanning Na Inspanning, de atletiekvereniging van onze school. Op een dag zag ik een documentaire over de Olympiade in Berlijn, gemaakt door de Duitse cineaste Leni Riefenstahl. Vooral de marathon sprak tot mijn verbeelding. Eens loop ik die afstand ook, wist ik. In Nederlands-Indië waren hardloopwedstrijden niet langer dan 1500 meter, het was eenvoudig te warm.’

‘Meneer Dobbinga, mijn gymleraar, was voorzitter van de Nederlands Indische Atletiek Unie. Hij zorgde ervoor dat er een 5000 meter werd toegevoegd aan het programma van de jaarlijkse Java Kampioenschappen. Helaas viel ik met een vierde plaats net buiten de medailles.’

In 1939 keerde De Jager terug naar Nederland, om wis-, natuur- en sterrenkunde gaan studeren aan de Universiteit van Utrecht. Een jaar later was de Duitse bezetting een feit. ‘Studenten moesten een loyaliteitsverklaring ondertekenen. Ik weigerde en dook onder in de catacomben van de Utrechtse sterrenwacht. Zo kwam mijn hardloopcarrière tot een einde.’

In 1967 vond in Hilversem de derde editie plaats van de AVRO-cross, een evenement van nationale allure. De Jager haalde zijn oude spikes van zolder en schreef zich in. ‘Het parcours was uitgezet op de heide in Hilversum, er deden ongeveer duizend hardlopers aan mee. Voor de tweede keer in mijn leven raakte ik in de ban van de loopsport. Ik werd lid van atletiekvereniging Hermes in Utrecht. Eindelijk kwam mijn debuut op de marathon in zicht. De keuze viel op Parijs. Om me er op voor te bereiden heb ik kriskras door de hele provincie Utrecht gelopen.’

Er zouden nog vele marathons volgen. In 1996 hoort De Jager enthousiaste verhalen van zijn clubgenoten over de marathon van New York. Hij is inmiddels 75 en wil daar zijn laatste marathon lopen. ‘Dat idee stuitte op weerstand bij mijn vrouw. Ze vond het welletjes. Na lang aandringen ging ze overstag, op één voorwaarde: zij zou mij coachen. Ik heb het geweten: op regenachtige dagen stuurde ze me onvoorbiddelijk naar buiten. Maar ik heb “New York” uitgelopen, een prachtig slotakkoord.’

De Jager (90) is sterk en vitaal, medicijnen heeft hij niet nodig. ‘Het lichamelijk verval is bij mij heel geleidelijk verlopen. Van blessures heb ik gelukkig geen last, nog ieder jaar doe ik mee aan de Texel Halve Marathon. De start is vanaf de veerboot. Aan boord bevinden zich zestienhonderd hardlopers. De klep zakt, de scheepshoorn klinkt, de lopers stormen de wal op. Elke keer vind ik dat weer even machtig. Zelf doe ik mee aan de tien kilometer. De halve marathon zou ik ook wel aankunnen, maar dan moeten ze aan de finish zo lang op me wachten.’