Dit is de invloed van hardlopen op je hersenen

Je zit thuis te peinzen over een probleem op je werk en ziet door de bomen het bos niet meer. Tijdens een rondje hardlopen komt de oplossing ineens in je op, terwijl je er niet eens bewust mee bezig was. Klinkt dat bekend? Dat kan komen door verschillende fysieke processen die in werking gezet worden wanneer je beweegt.

Hardlopen zorgt voor nieuwe hersencellen

Volgens onderzoek met muizen, dat werd gepubliceerd op het wetenschappelijke platform Nature Neuroscience heeft hardlopen wel degelijk invloed op hersencellen. De aanmaak van nieuwe hersencellen, zelfs. Die worden gemaakt in de hippocampus, het gebied dat een grote rol speelt bij de opslag van informatie in het geheugen, ruimtelijk oriëntatie en overleving.

De onderzoekers verdeelden muizen in verschillende groepen: een leergroep, een zwemgroep, een rengroep, een groep met een extra grote kooi inclusief tunneltjes en een controlegroep. Na afloop van het onderzoek bleek dat zowel de groep met de extra grote kooi als de rengroep bijna twee keer zoveel nieuwe hersencellen had dan de andere groepen. Later verscheen er bewijs dat hardlopen ook bij mensen voor neurogenese - de productie van nieuwe hersencellen in de hippocampus - zorgt.

Je hippocampus en frontale cortex gaan aan de slag

Volgens de Hersenstichting zijn de positieve effecten van beweging op de hersenen toe te schrijven aan verschillende biologische processen. Zo zorgt beweging bijvoorbeeld voor de afgifte van neurotrofines, stoffen die essentieel zijn voor ontwikkeling, groei en het functioneren van hersencellen. Deze stoffen stimuleren neurogenese, synaptogenese (nieuwe verbindingen tussen hersencellen) en angiogenese (nieuwe bloedvaatjes in de hersenen, wat voeding- en zuurstoftoevoer verbetert).

De hippocampus en de frontale cortex zijn extra gevoelig voor de positieve effecten van beweging. Beide hersendelen spelen een rol bij vaardigheden om informatie te verwerken (de cognitieve functies), zoals begrijpen, aandacht, redeneren en leren. Het is nog niet helemaal duidelijk of deze hersendelen ‘profiteren’ van beweging, of dat ze door te bewegen ‘getraind’ worden, of allebei. De hippocampus is bijvoorbeeld niet alleen belangrijk bij leren en geheugen, maar ook bij plaatsbepaling. Je gebruikt je hippocampus dus tijdens je workout.

Intensiteit telt

Beweging zorgt dus ervoor dat je hersenen in ‘een hogere versnelling’ kunnen functioneren. Je schakelt soepeler tussen taken, verwerkt informatie sneller en kan deze zelf toepassen. Dat blijkt ook uit het studie waarmee Maaike Angevaren promoveerde. Zij onderzocht de invloed van hardlopen, yoga en krachttraining op de hersenen van ouderen met een gezond brein.

Volgens Angevaren gaat het er vooral om hoe intensief je sport: het is belangrijk dat je hartslag en ademhaling flink omhoog gaan.

Maakt bewegen je dan ook slimmer? 'Bewegen verbetert de cognitie, maar dat is niet hetzelfde als intelligentie', vertelde Angevaren aan Sportzorg.nl. 'Cognitie staat voor de mentale activiteit tijdens processen van leren, waarnemen, herinneren, denken, interpreteren en problemen oplossen. Op tests die mentale capaciteiten peilen, scoren sporters over het algemeen beter.'

Je dopamine productie neemt toe

Verder heeft beweging volgens de Hersenstichting een gunstig effect op de productie van verschillende hormonen, waaronder dopamine. Dopamine dient als neurotransmitter en speelt een rol bij de communicatie tussen hersencellen. Naarmate je ouder wordt, neemt de hoeveelheid dopamine in de hersenen af.

Door te bewegen stimuleer je de productie van dopamine, die er op z'n beurt weer voor zorgt dat verouderingsprocessen worden verminderd. (Blijven) bewegen kan dus helpen om zowel fysiek als mentaal fit te blijven. Als je dit een interessant onderwerp vindt, vind je deze lezing van neuropsycholoog aan de Vrije Universiteit en ‘de hersenwetenschapper van DWDD’ Erik Scherder vast ook leuk: