Hoe zit het nu met schoencontroles bij hardloopwedstrijden?

De internationale marathonwereld kende onlangs een primeur. De Ethiopiër Derara Hurisa, winnaar van de marathon van Wenen, werd een uur na de finish uit de uitslag geschrapt. Hij finishte op schoenen die hij vooraf niet had opgegeven en ze hadden ook een te dikke middenzool. Daarmee voldeden zijn wondersloffen niet aan de reglementen die World Athletics heeft opgesteld sinds de komst van de carbonschoenen.

Nieuw protocol voor schoencontrole

De Atletiekunie heeft in samenwerking met World Athletics ook een protocol opgesteld om schoenen te controleren. Bij de marathon van Eindhoven werden schoenen voor het eerst gecontroleerd, NN Marathon Rotterdam was de tweede grote wedstrijd waar dat gebeurde. Hoe dat precies in zijn werk ging, legt Henri van Limpt uit. Hij was als jurylid van de Atletiekunie verantwoordelijk voor de controle van de schoenen.

‘Atleten zijn zelf verantwoordelijk voor het opgeven van het juiste materiaal. Dit gebeurt 72 uur voor de start. In het bijzijn van hun manager vullen de topatleten een declaratieformulier in, met daarop onder andere de schoenen die ze zullen dragen. Het merk, model en de kleur worden genoteerd. Als alles is ingevuld, tekent de atleet zijn formulier ter bevestiging.’ Een fysieke controle van de schoenen vindt nog niet plaats.

De Shoe Compliance List

Alle opgegeven modellen worden vergeleken met een dertien pagina’s lange lijst van World Athletics. ‘Er is niks geheimzinnigs aan deze Shoe Compliance List. Via de site van World Athletics kun je de meest actuele lijst downloaden. Op de lijst staan zo’n driehonderd schoenen die voldoen aan de eisen voor zowel baan-, wegwedstrijden en crossen.’

Geeft de atleet een onreglementaire schoen of iets anders op, dan heeft hij of zij tot 24 uur voor de start de tijd om dit aan te passen. ‘Als dit niet lukt, krijgt de atleet een startverbod.’

Steekproef controle

Op de zaterdag voor de wedstrijd vindt er een overleg plaats tussen de wedstrijdofficials. Tijdens dit overleg worden in het bijzijn van de racedirector willekeurige startnummers van de topatleten getrokken. Deze worden in verzegelde enveloppen gestopt. Van Limpt: ‘Het aantal nummers dat we trekken verschilde per marathon. In Eindhoven waren dit vijf mannen en enkele pacers. In Rotterdam waren het vijf mannen en drie vrouwen.’

Een daadwerkelijke controle van schoenen vindt plaats op de wedstrijddag. Dit gebeurt in een speciale ruimte waar de atleten voor de wedstrijd bijeen komen voor hun laatste voorbereidingen. Een uur voor de start worden de enveloppen geopend. Als duidelijk is om welke atleten het gaat, worden hun formulieren erbij gepakt. ‘We controleerden de schoengegevens op het formulier met de fysieke schoenen. De meeste atleten ondergingen de controle gelaten. Sommigen vonden het wel amusant en moesten erom lachen.

Plus: controle aan de start en na de finish voor de topatleten

Daar blijft het niet bij qua controle. De top drie bij de mannen en vrouwen wordt aan de finish ook nog eens gecontroleerd. ‘De officials die bij de finish staan maken foto’s met hun mobiel van de nummers een, twee en drie. Ze fotograferen de atleet en de schoenen die ze dragen. De foto’s worden gedeeld in een app-groep zodat alle officials kunnen verifiëren dat de top drie klopt.’ De atleten die op het podium eindigen worden vanwege hun privacy naar een speciaal afgeschermd gedeelte in het finishgebied geleid. Daar worden hun formulieren erbij gepakt om te checken of het klopt wat ze dragen.

‘Pas als deze laatste controle is gedaan, kan de uitslag officieel gemaakt worden. In Rotterdam was ik druk in de weer omdat Bashir Abdi een Europees record liep.’ Wat Van Limpt vooral is opgevallen, is dat bijna alle toplopers op Vaporfly’s lopen. Sinds hij meer in de schoenenmaterie zit, ontdekte hij nog iets opvallends. ‘Je mag niet zomaar een wegschoen bij een baanwedstrijd gebruiken. De Vaporfly’s vallen daar bijvoorbeeld ook onder.’ Recreanten die op onreglementaire schoenen een marathon lopen hoeven zich wat hem betreft geen zorgen te maken.

De toekomst van schoencontroles

‘De schoenen van duizenden recreanten controleren is niet te doen. Daar gaan we geen tijd aan besteden. Het enige waar we ons over moeten buigen, zijn nationale kampioenschappen met verschillende leeftijdscategorieën. Uiteindelijk moet het protocol daar ook op toegepast worden.’ De Zevenheuvelenloop (op 21 november) is de volgende wedstrijd waarvan bekend is dat ze dit protocol zullen hanteren. Of andere Nederlandse wedstrijden hetzelfde of een eigen protocol gaan gebruiken, is nog niet duidelijk.