Hardlopen als therapie: Michiel loopt samen met patiënten uit een crisisopname

De 60-jarige Michiel van Opzeeland werkt op een crisisopname bij een GGZ instelling in Almere. Vorig jaar heeft hij ervaren wat hardlopen kan doen met sterk verwarde patiënten. Aan Runner's World vertelt hij zijn ervaringen als hardlooptherapeut.

Hardlopen met in geestelijke crisis verkerende mensen

Achter de kliniek in Almere ligt een grasveld met een uitgezet rondje. Op dit rondje kan hardlooptherapeut Michiel van Opzeeland zijn ei kwijt. Samen met een groepje patiënten uit de instelling waar hij werkt loopt hij hier twee keer in de week hard. 'Beginnelingen laat ik starten met 6 keer 1.5 minuut, als dit doel is behaald, dan bouwen we dat uit. Ik heb nu een loper in de groep die al 6 keer 4 minuten kan lopen', vertelt Michiel trots.

Van de kliniek naar het grasveld

Het motiveren van de patiënten om hun loopschoenen aan te trekken vergt extra aandacht. Dit lukt hem alleen door patiënten op een gedreven manier enthousiast te maken. 'Het mooiste is natuurlijk als je de patiënten zo ver krijgt dat ze naar dat ene loopuurtje toe leven, maar daar kom je niet door eerst een aantal keer over die drempel te gaan', vertelt Michiel. Voor de training start vraagt Michiel de lopers soms om hun mentale stabiliteit een cijfer te geven. Het gemiddelde cijfer van de aan depressie of PTSS lijdende patiënten ligt gemiddeld rond een 4 of 5. 'Ik maak ze een bijzondere belofte: Ik beloof dat ze na de training minimaal 1 punt hoger zitten dan het begincijfer.' Of dit lukt, is niet altijd een garantie. Michiel: 'Soms zit een patiënt niet goed in zijn of haar vel. Dan is het niet haalbaar of blijft het cijfer hetzelfde. Maar 9 van de 10 keer tellen zij een punt (of zelfs meerdere) bij het cijfer op.'

Hoe het begon

Michiel: 'De coronaperiode heeft mij laten zien hoe waardevol hardlopen en beweging is. Naast mijn baan als runningtherapeut heb ik een eigen horecabedrijf. Dit werd door het virus tot nul gereduceerd. Ik kon gelukkig mijn contract bij de GGZ afdeling naar een vast contract omdraaien, met als wens om de opleiding tot runningtherapeut te mogen volgen. Ik hou ontzettend van hardlopen, ik wil die liefde en het positieve effect delen met mijn patiënten.

Wat is running therapie?

Het doel bij de sessies van runningtherapie is om patiënten op een andere manier te helpen. Sommigen zijn het praten beu, en maken liever hun hoofd leeg tijdens het hardlopen. 'In plaats van alsmaar praten over problemen of medicatie slikken, kun je doelen stellen tijdens het hardlopen. Die doelen zijn gerelateerd aan de struikelblokken die men in de maatschappij ervaart. Door het behalen van hardloopdoelen, krijgt de patiënt vertrouwen in zichzelf waardoor hij of zij gelooft dat de maatschappelijke struikelblokken ook overwonnen en behaald kunnen worden.'

'In principe krijgen de patiënten de mogelijkheid om twee keer per week, onder mijn begeleiding, een training te volgen', vertelt Michiel, 'de echte gemotiveerden kunnen op eigen initiatief voor zichzelf in het weekend ook een rondje maken.' Michiels doel is om de patiënten een runners high te laten ervaren, zoals hij deze zelf ook regelmatig ervaart tijdens het hardlopen. 'Volgens de theorie van runningtherapie is het einddoel gehaald als een patiënt 30 minuten achter elkaar kan lopen. Maar, de patiënten bepalen zelf het einddoel. Ik stel ze voor dat zij het tempo mogen bepalen, de afstand en de intensiteit.' Volgens Michiel gaat het er niet om wie de snelste of eerste is. Hij geeft de patiënten theorie over zaken als ademhaling en looptechniek maar heeft er ook aandacht voor wanneer een patiënt struikelend door het leven gaat.

De controle over de groep

Het controle houden over de groep is een hele taak an sich. 'Als ik met één loper naar buiten ga is het makkelijk, maar als er meerdere lopers zijn van verschillende niveaus en ergens anders in het traject heb ik soms meerdere stopwatches bij mij. Zijn het bijvoorbeeld manische patiënten waarvan sommigen denken dat ze de hele wereld aan kunnen, dan ben ik een soort schapenhoeder die zijn kudde bij elkaar wilt houden.' Na de blokken evalueert Michiel de training met de lopers. Ik bespreek blessures, intensiteit en ademhaling, gevolgd door een klein stukje uitlopen. Michiel: 'ik vind het prachtig om te zien dat patiënten na een training, welke energie heeft gekost, nieuwe energie ervaren.'

De crisisopname en hardlooptherapie

De crisisopname is niet het meest geschikt voor hardlooptherapie. 'Elk stukje motivatie dat ik kan overbrengen beschouw ik als een winst. Naar mijn mening levert achterover leunen in een stoel bij een veelal gedwongen opname en alleen maar herstel op basis van medicatie een beperking op wanneer het lichaam en de geest in staat zijn om het herstel in eigen handen, of in dit geval benen, te kunnen nemen.'

Michiel: 'Ik ben blij dat ik binnen onze kliniek de gelegenheid krijg om de deur uit te stappen. Ik ben er sterk van overtuigd dat je door middel van bewegen je eigen herstelproces kunt bevorderen en misschien zelfs nog wel een extra tree kunt pakken in je levensstandaard.'

Volgens Michiel is het cirkeltje helemaal rond als de behandelend arts ook mee loopt met de patiënt. Hij merkt op dat de afstand tussen arts en patiënt door de patiënt vaak als groot wordt ervaren. 'Wanneer zij - als gelijkwaardigen - met hetzelfde doel bezig zijn, ervaart de patiënt deze gelijkwaardigheid. 'Ik betrek artsen er graag bij. Het zou zo mooi zijn als de patiënten de artsen zien als iemand die ook bezig is met zijn of haar gezondheid en dus niet alleen maar als degene die hun behandeling en medicatie bepaalt.'