Hebben carbonschoenen ook effect als je geen toploper bent?
Heeft het wel zin om als recreatieve loper een dure Vaporfly aan te schaffen?
Het is geen toeval dat het ene na het andere hardlooprecord sneuvelt nu er carbonschoenen bestaan. Wetenschappers weten nog steeds niet precies hoe de techniek werkt, maar ze hebben wel al aangetoond dat de Nike Vaporfly 4% carbonschoenen competitieve lopers 2,7 tot 4,2 procent voordeel in hun loopefficiëntie geeft.
In andere woorden: dankzij deze schoenen hebben de lopers 2,7 tot 4,2 procent minder energie nodig om op hetzelfde tempo te lopen. De energie die ze besparen kunnen ze gebruiken om verder of sneller te lopen.
Hebben carbonschoenen voor elke loper evenveel effect?
Als je dat zo hoort, wil je als recreatieve loper toch ook graag zulke superschoenen? Er zit alleen een addertje onder het gras. Tot nu toe werden deze schoenen alleen getest bij snelheden van 4:25/kilometer of sneller. Als je dat omrekent naar marathontijden, is dit de snelheid van iemand die een marathon in 3.15 of sneller uitloopt - en dat haalt de gemiddelde loper vaak niet.
Maar er is eindelijk onderzoek gedaan naar het effect van deze superschoenen op gemiddelde lopers. Hebben zij er ook baat bij? Waarschijnlijk wel, maar wel minder dan de toplopers. Of carbonschoenen zorgen voor meer blessures, lees je hier.
Onderzoek naar superschoenen bij gemiddelde lopers
Dustin Joubert, hoogleraar kinesiologie bij de St. Edward's Universtiy in Austin, Texas, deed samen met zijn collega's onderzoek naar carbonschoenen en dan met name naar de Nike ZoomX Vaporfly Next%. Hij wilde weten of atleten die langzamer lopen dezelfde voordelen van de schoen ervaren.
Om die vraag te beantwoorden, vroegen Joubert en zijn collega’s 16 lopers – acht mannen en acht vrouwen die in het jaar ervoor een 5 kilometer pr liepen tussen 19.06 en 20.18 – om twee sets van vier herhalingen van 5 minuten op de loopband te doen. Elke loper deed één set op een tempo van 12 kilometer per uur en één set op een tempo van 10 kilometer per uur. De lopers testten daarbij twee verschillende schoenen: de Nike ZoomX Vaporfly Next% 2 met carbonplaat en een controle schoen van Asics. Deze schoen van Asics heeft geen carbonplaat, maar is wel even zwaar als de Nike schoen en daardoor een goede controlegroep.
De voordelen van carbonschoenen bij 'gewone' hardlopers
Uit deze nieuwe studie blijkt dat de loopefficiëntie gemiddeld beter is bij de Vaporfly dan bij de Magic Speed. Maar: bij de lagere tempo's van deze gemiddelde lopers was het voordeel kleiner dan bij het hoge tempo van professionele atleten. Bij een tempo van 4:59/kilometer was het voordeel 1,4 procent en bij een tempo van 6:00/kilometer maar 0,9 procent. Dat is dus een stuk minder dan het 2,7 - 4,2 procent voordeel dat de snelle lopers hadden.
Volgens Joubert is dat verschil te verklaren door hoe het schuim in de carbonschoenen werkt. Het voordeel komt vooral door het samendrukken van het veerkrachtige schuim in de schoenen en het terugveren van die energie. Een snellere loper genereert grotere grondreactiekrachten en drukt het schuim daardoor meer samen dan een langzamere loper.
Niet iedereen heeft baat bij superschoenen
Misschien denk je nu: elk beetje helpt. Dan is er toch minder goed nieuws uit de studie. Een derde van de deelnemers had juist een slechtere loopefficiëntie wanneer zij op een tempo van 6:00/kilometer liepen op de Vaporfly's, vergeleken met de gewone hardloopschoen van Asics.
Dit heeft mogelijk ook te maken met de carbonplaat van de Vaporfly's. Uit onderzoek blijkt dat de stijfheid van een schoen snelle atleten helpt om efficiënter te lopen. Je voet heeft dan minder energie nodig om af te zetten en te landen. Joubert speculeert dat deze stijve carbonplaat bij langzamere lopers er juist voor zorgt dat zij meer energie nodig hebben om af te zetten.
Dus: moet je als recreatieve loper investeren in carbonschoenen?
Als je marathons loopt op een 5.23-5.37 minuten per kilometer tempo, wat kun je dan het beste doen? Waag je de gok dat je bij de 66 procent hoort die baat heeft bij superschoenen en koop je een duur paar? Of blijf je op je oude vertrouwde schoenen lopen? Wat voor jou de ideale hardloopschoen is, is heel persoonlijk. Dit zijn een paar dingen om in gedachten te houden bij het kopen van het perfecte paar hardloopschoenen.
Volg je Runner's World al op Instagram, TikTok, Strava en Facebook?