Dit is de invloed van testosteron op je hardloopprestatie
Dit zegt de wetenschap over het 'mannenhormoon'.
© Getty Images - Matt Lincoln
Testosteron staat bekend als het 'mannenhormoon', maar ook vrouwen maken testosteron aan, al is dit in veel mindere mate. Sommige vrouwen maken van nature meer testosteron aan: middellangeafstandsloopster Caster Semenya werd zelfs gevraagd om testosteronremmers te nemen, om aan wedstrijden mee te mogen doen. Zij ging er tegen in - en kreeg uiteindelijk gelijk. Maar wat is precies de invloed van testosteron op je loopprestatie? Dit zegt de wetenschap.
De functie van testosteron
Testosteron is een krachtig hormoon. Het wordt vaak gezien als het 'sekshormoon' bij mannen, omdat het onder andere nodig is voor de aanmaak van sperma en mannelijke kenmerken zoals lichaamsbeharing en een lage stem. Op latere leeftijd maakt het lichaam minder testosteron aan, wat zorgt voor de typische kwaaltjes: haaruitval, laag libido, minder spiermassa en meer vet, onvruchtbaarheid en erectiestoornissen. Uiteindelijk kan een te laag testosterongehalte ook zorgen voor suikerziekte en andere aandoeningen, daarom is het belangrijk om je hormonen op peil te houden. Later in dit artikel delen we tips.
Lees ook: Hoeveel langzamer word je als je ouder wordt?
Dit is de invloed van testosteron op je loopprestaties
Over het algemeen presteren mannen beter dan vrouwen in atletische competities; testosteron wordt vaak aangewezen als de belangrijkste factor die dit verschil verklaart. Echter, volgens diverse onderzoeken is dit te kort door de bocht: testosteronniveaus alleen zeggen nog niet veel over prestatie. Er moet ook altijd rekening gehouden worden met het natuurlijke hart- en longenvolume, spiervezels en andere genetisch bepaalde aspecten. En dan hebben we het nog niet eens gehad over training, voeding, leefstijl etc.
Ook vrouwen maken testosteron aan en ook bij hen zorgt meer testosteron voor een prestatieboost: uit Zweeds onderzoek blijkt dat behandeling met testosteron supplementen bij vrouwen binnen 10 weken voor meer vetvrije spiermassa en beter uithoudingsvermogen (+8,5 procent) tijdens het hardlopen zorgt.
Verschillende factoren
De manier van testen blijft moeilijk: diverse factoren hebben invloed op prestatie, daarom kijken de meeste onderzoeken naar de effecten van éxtra testosteron. Echter, exogeen testosteron blijkt weer een ander effect op het lichaam te hebben dan lichaamseigen testosteron, waardoor het bijna onmogelijk is om die twee met elkaar te vergelijken of conclusies te trekken over het effect van natuurlijk geproduceerd testosteron. Daarnaast komt het toedienen van testosteron ook gewoon neer op doping.
Dit is wat we wel weten over het hormoon: testosteron kan de spieropbouw en het uithoudingsvermogen bevorderen. Daarnaast kan het hormoon ook het vermogen om zuurstof naar de spieren te transporteren verbeteren door extra rode bloedcellen aan te maken. Dit zorgt er vervolgens weer voor dat spieren efficiënter kunnen werken, vaak ook over langere periodes.
Tegenstrijdig onderzoek
Er is veel onderzoek gedaan naar testosteron en atletische prestaties, maar de resultaten zijn niet consistent en vaak ook nog tegenstrijdig. Hoe dit kan? Het menselijk lichaam is complex en terwijl wetenschappers er al veel over weten, zijn er nog (te) veel onbekende aspecten. Kortom, er is nog steeds geen duidelijk antwoord op de vraag hoe testosteron precies de atletische prestaties beïnvloedt.
Tips voor gezonde testosteronwaarden bij mannen
De hoeveelheid testosteron in het bloed daalt met de leeftijd, dat is normaal en zal elke man overkomen. Je kunt er niet voor zorgen dat je lichaam méér testosteron aanmaakt, maar met de volgende tips kun je je natuurlijke testosteronaanmaak op peil houden.
- Laat de alcohol staan: een bloedalcoholpromillage van slechts 0.05 kan je testosteron al met 9 procent laten afnemen.
- Relax: het stresshormoon cortisol beïnvloedt vrijwel alle systemen in je lijf, ook je hormoonproductie.
- Eet genoeg: krijg je te weinig energie binnen of verbrand je over een lange periode meer calorieën dan je eet, dan zal je testosteron dalen.
- Houd je bloedsuiker stabiel, bijvoorbeeld met deze tips.
- Houd je buik in toom: uit onderzoek blijkt dat buikvet voor ontstekingsreacties zorgt, wat vervolgens de productie van testosteron belemmert. Mannen met overgewicht blijken ongeveer 30 procent minder testosteron aan te maken.